اختلالات نوشتاری کودکان :
توانايي پايين ارائه اطلاعات و سازمان دهي به شكل نوشتاري در مقايسه با ارائه شفاهي- كلامي مهمترین ویژگی این اختلال است. اگرچه افرادي كه اختلال بيان نوشتاري دارند معمولاً ضعف املا نيز دارند ولي در دستور زبان، اصول نگارش و موضوع براي نوشتن نيز ممكن است مشكل داشته باشند. نوشتههاي آنها بسيار ساده و كوتاه است و به علت داشتن مشكلات دستور زبان و خطاهاي اصول نگارش نميتوان مطلب را به خوبي دنبال كرد. ضعف در مهارتهاي نوشتن چند دليل دارد.
شامل:
الف- حافظه دیداری
ب- دقت وتوجه
پ – تمیز دیداری شامل: (ادراک نقش از زمینه - اکمال دیداری - هماهنگی دیداری حرکتی -حافظه توالی دیداری )
ث - قرینه نویسی و وارونه نویسی
چ- حساسیت شنیداری
ح:- نارسانویسی
ضغف حافظه دیداری:
یعنی کودک قادرنیست تصویر حرف را به خاطر بیاورد
راه های تقویت حافظه دیداری:
1_نمایش دو تصویر به دانش آموز-مخفی کردن تصاویر ونام بردن آن ها توسط دانش آموز
2_نمایش یک تصویر مرکب به دانش آموز وبه خاطر سپردن کل واجزای تصویر- پنهان کردن تصویرودرخواست بازگویی اجزای تصویرو پاسخ به سوالات وانجام مجدد عمل جهت افزایش دقت ونوع نگارش
3_استفاده از اسباب بازی دومینو
4_نمایش کارت هایی که چند واژه روی آن نوشته، به خاطر سپردن واژه ها ،مخفی کردن ، گفتن واژه ها
5_نمایش کارت هایی که چند واژه هم خانواده روی آن نوشته، به خاطر سپردن واژه ها ،مخفی کردن ، گفتن واژه ها
ضعف در دقت وتوجه:
نوشتن واژه هایی که کم دقتی دانش آموز را نشان می دهد وحرف یا دندانه یا نقطه کم یا زیاد دارند مثل:نهنفته-عسبل-کندم-سرده (سپرده)
راهبردهای درمانی:
1.نمایش دو تصویر مشابه با اختلافات کم و درخواست از دانش آموز برای گفتن تفاوت ها
2. رؤیت کارت واژه هایی5×7 که در واژه یک حرف یا دندانه یا نقطه جا افتاده وپیدا کردن نقص
3.رؤیت کارت واژه هایی5×7 که در واژه یک حرف یا دندانه یا نقطه اضاف نوشته شده وپیدا کردن قسمت زاید
4.تصحیح دیکته دانش آموزان دیگر توسط دانش آموز
قرینه نویسی و وارونه نویسی:
دانش آموز دارای این اختلال واژه ها را صحیح اما به شکل وارونه یا قرینه می نویسد.
راهبردهای پیشنهادی جهت درمان:
1_تقویت تجسم فضایی کار شود
2_مربی روبروی کودک بایستد وهر کدام از اندام هایش را تکان دهد وکودک همان را تقلید وتکرار کند.
3_انجام فعالیتهای نارسا نویسی
4_آدمک مقوایی می سازیم به گونه ای که اندام هایش قابل حرکت باشد سپس گردن ودست های آدمک را به چپ وراست حرکت می دهیم واز کودک می خواهیم همان حرکات را تکرار کند.
5_انجام فعالیت تن آگاهی= از دانش آموز می خواهیم هر اندامی را که نام می بریم با دستش نشان دهد.
حساسیت شنیداری:
برخی غلط های املا به حساسیت شنیداری دانش آموز مربوط می شوند یعنی کودک در درست شنیدن صداها ضعیف است مانند: مسباک (مسواک) – آمدن(آمدند)_ اُتکلان(ادکلن)
راهبرد های درمانی:
1_ بستن چشمان دانش آموز سپس معرفی دانش آموزان توسط خودشان وتشخیص فرد از روی صدای او
2_ در زمان دیکته گفتن به دانش آموز :گفتن دیکته به صورت جمله ای، فقط یک بار با صدای آهسته ومعمول وتلفظ معمولی ونرمال
3_ضبط واژه هایی که حروف اول آن ها از حروفی باشد که دانش آموز در شنیدن آن ها حساس نیست وگوش کردن او به صداها وتشخیص آن ها
ح- نارسا نویسی
در این اختلال دانش آموز آن چه را که می داند بد شکل وناخوانا می نویسد .
راهبرد های درمانی :
1-نقاشی یا رسم خطوط بر روی وایت برد
2- رسم خطوط با روان نویس
3-اصلاح نشستن کودک هنگام نوشتن وتناسب میز وصندلی کودک
4-داشتن زاویه 45 درجه لبه دفتر با میز
5- نقاشی با گچ نرم
6- اصلاح درست گرفتن مداد( مداد باید بین انگشت سبابه وشست باشد وبر انگشت بزرگ تکیه داشته باشد ونیز مداد از بالای قسمت تراشیده شده گرفته شود )
7- استفاده از مداد های با قطر کم تر
متخصص کاردرمانی یلدا امتنان
کلینیک کاردرمانی تخصصی ذهنی شیراز
ارگوتراپیست تخصصی اطفال سجاد پیشه ور