سطوح اجتماعی شدن در بازی:
1- بازی به تنهایی: زمانی که کودک به تنهایی بازی می کند اولین سطح اجتماعی شدن را می گذراند. در این نوع بازی کودک اشیاء را دستکاری می کند و با اسباب بازی ها مشغول است. باز با خود به تنهایی به کودک اجازه می دهد:
- استقلالش را در زمان آزاد افزایش دهد.
- رفتارهای جایگزین برای کار کردن روی رفتار های کلیشه ای یاد بگیرد( برای مثال گذاشتن ماشین اسباب بازی روی مسیر مخصوص مسابقه به جای اینکه آن را جلوی چشمانش بالا و پایین کند.
- رفتارهای جایگزین برای تقویت خودکار داشته باشد.
- روشی یرای ایجاد نیاز به وارد شدن به بازی همسالان پیدا کند.
2- بازی موازی: در این نوع بازی دو کودک نزدیک یا در کنار یکدیگر نشسته اند و هر یک با اسباب بازی های مشابه( برای مثال با ماشین، بازی با پازل و ...) به تنهایی بازی می کنند. بازی موازی به کودک امکان سهیم شدن در فضای بازی کودک دیگر را می دهد در حالی که به تنهایی بازی می کند. در این نوع بازی کودک با مشاهده بازی دیگری، از طریق تقلید و یاد گرفتن قواعد بازی ها به بازی ود تنوع و پیچیدگی می بخشد
3- بازی ارتباطی: در این مرحله از بازی کودکان با یکدیگر تعامل دارند و از اسباب بازی ها با یکدیگر استفاده می کنند. در کودکان با تحول عادی معمولا حدودا 3 سالگی این نوع بازی شروع می شود. کودک با گروه های دیگر با روشی مشابه بازی می کند بدون اینکه سازماندهی،جهت و هدف خاصی برای این گروه باشد. ممکن است اسباب بازی را از یکدیگر قرض کنند یا قرض بدهند کارهای یکدیگر با هر اسباب بازی را تقلید کنند اما هر کودک به طور مستقل عمل می کند. مثالی از این نوع بازی زمانی است که گروهی از کودکان با مجموعه ای از لگوها بازی می کنند و با هم رد و بدل دارند اما هر یک خانه یا برج خودش را می سازد.
4- بازی مشارکتی: بازی مشارکتی وقتی اتفاق می افتد که دو کودک یا بیشتر در بازی از نظر اجتماعی و هیجانی درگیرند. در این نوع بازی کودکان درباره بازی یا نوع اسباب بازی نظر می دهند. هنوز قواعد مستحکم و ساختاریافته نیست اما می دانند در بازی هر کس چه نقشی دارد. به تدریج یاد می گیرند به خواسته ها و قواعد دیگران احترام بگذارند. این نوع بازی برای آموزش مهارت اجتماعی بسیار مهم و کلیدی است. همچنین یاد می گیرند برای بازی کردن با اسباب بازی دیگران و نیز افراد دیگر باید اجازه بگیرند و بیشتر تماسل دارند اسباب بازی هایشان را به دیگران بدهند تا با یکدیگر بازی کنند.
عنوان:
A Parent’s Guide: Teaching Play Skills to Children with Autism
کلینیک تخصصی کاردرمانی و گفتاردرمانی قصرالدشت شیراز
کاردرمانگر:ارگوتراپیست سجاد پیشه ور
کارشناس کاردرمانی از علوم پزشکی سمنان
کارشناس ارشد رفتارحرکتی گرایش رشدو اختلالات حرکتی دانشگاه شیراز