مشکلات پس از آسیب های نخاع
آسیب پوستی و زخم های فشاری:فقدان حس خطر شکنندگی و آسیب پوستی را بیشتر میکند چرا که این افراد نمیتوانند فشار و اصطکاک بر روی پوست را حس کنند.فشار سبب کاهش خونرسانی کافی به پوست و سرانجام نکروز میشود. نواحی مستعد تخریب پوستی برجستگی های استخوانی مانند ساکروم و ایسکیوم و تروکانترها و پاشنهها و آرنج و غیره هستند.درمانگران باید از علائم احتمال آسیب پوستی آگاه باشند که در ابتدا ناحیه قرمز میشود و سپس با فشار رنگ پریده می گردد.سپس بافت قرمز با فشار دیگر رنگ پریده نمیشود که حاکی از آغاز نکروز است.سرانجام تاول یا زخم ظاهر میشود و اگر درمان صورت نگیرد این زخم عمقی حتی میتواند استخوان را تخریب کند.چرخش روتین فرد در رختخواب و تشکهای مناسب و نشیمنگاه نرم و مناسب ویلچیر و پدگذاری نواحی استخوانی و تمرینات وزن میتواند از ایجاد زخم جلوگیری کنند.
تنفس:اختلالات تنفسی بویژه در بیماران مبتلا به آسیب ناحیه گردنی شایع است.پنومونی به عنوان علت اصلی مرگ در سال اول در بیماران مبتلا به آسیب طناب نخاعی شناخته میشود.در آسیبهای بالاتر از سطح c4،آسیب عصب فرنیک منجر به فلج کامل یا نسبی دیافراگم میگردد که این بیماران نیاز به ونتیلاسیون مکانیکی دارند.آسیب های نخاعی گردنی پایینتر و توراسیک میتوانند منجر به فلج دیگر عضلات تنفسی گردند.کاربرد تکنیکهای مناسب و استانداردهای کنترل عفونت برای مراقبت تنفسی ضروری هستند.
کاهش ظرفیت حیاتی:مشکل در بیمارانی است که آسیب در سطح گردنی یا بالای توراسیک دارند.در این افراد محدودیت بازکردن و اتساع قفسه سینه و کاهش توانایی سرفه به علا ضعف یا فلج عضلات دیافراگم و عضلات بین دنده ای و لاتیسموس دورسی ایجاد میشود.تقویت عضلات SCMو دیافراگم به همراه کمک دستی به سرفه کردن و تمرینات تنفس عمیق برای حفظ ظرفیت حیاتی مطلوب ضروری است.
دیس رفلکسی اتونومیک:پدیدهای در افراد با آسیبهای بالاتر از سطوح T4-T6 است و علت آن نیز افزایش عملکرد رفلکسی سیستم عصبی اتونومیک در پاسخ به برخی محرک ها مانند اتساع مثانه و محرک های حرارتی و درد و اتساع احشایی است.علائم آن سردرد کوبشی حاد و اضطراب و تعریق و فلاشینگ و برادی کاردی و گرفتگی بینی و افزایش فشار خون دورهای هستند..
اسپاستی سیته:یک انقباض غیرارادی عضلانی زیر سطح آسیب است که به علت تخریب جریان اطلاعات بین نخاع و مغز ایجاد میگردد.الگوهای اسپاستی سیته در طول یکسال اول پس از آسیب تغیر میکند بطوریکه تدریجا در طول ۶ماه اول افزایش می یابد و در حدود یکسال پس از آسیب به یک سطح یکنواخت میرسد.اسپاستی سیته میتواند منجر به اسپاسم های تونیک و مزمنی گردد که با محرک های حسی مانند لمس ناگهانی و عفونت میتواند تحریک و تشدید شود.یک سطح متوسط اسپاستی سیته در توانبخشی بیماران میتواند کمک کننده باشد چراکه میتواند به حفظ توده عضلانی و پیشگیری از زخمهای فشاری با تسهیل جریان خون و کمک به دامنه حرکتی و تحرک در تخت کمک کند.
استئوپروز:به علت عدم کاربرد استخوان های بلند بویژه در اندام تحتانی احتمال استئوپروز وجود دارد.پس از یکسال از آسیب میتواند انقدر پیشرفت کرده باشد که باعث شکستگیهای پاتولوژیک گردد.
عملکرد روده و مثانه:عملکرد روده و مثانه در سگمان های ساکرال S2-S5 کنترل میشوند.بنابراین همه افراد دچار آسیب کامل بالاتر از سطحS2-S5 توانایی شان در کنترل ارادی روده و مثانه را از دست میدهند.باحضثر فعالیت رفلکسی اما بدون کنترل ارادی کورتیکال،فرد قادر به ادرار و مدفوع به صورت رفلکسی میباشد.آسیبهای ناقص و تخریب در سطح S2-S5 مانند conus medullarisو cauda equine ممکن است تصویر حسی و حرکتی فرد را تخریب کنند.برای مثال فرد احساس فشار کند اما قادر به تخلیه ارادی نباشد.باید یک روتین برای تخلیه این افراد ایجاد شود.
درد:درد حاد و مزمن در این بیماران شایع است.دو نوع درد در این بیماران طبقه بندی شده است.شامل nociceptive و neuropathic.درد nociceptive به علت یک واکنش نرمال در برابر محرک دردناک شبیه التهاب و پارگی بافت ایجاد میشود مانند دردهای بافت نرم موضعی بالاتر از سطح آسیب که مرتبط با آسیب و درد شایع در شانه بیماران تنراپلژی هستند.درد neuropathic در سیستم عصبی منشا میگیرد و میتواند به دلیل مکانیسمهتی مختلف مانند جوانه زدن عصبی در مسیر اشتباه پس از آسیب باشد که درمان آن سخت است.
خستگی:عوامل روانشناختی و فیزیولوژیک و محیطی مانند درد مداوم و داروهای ضد اسپاسم و استراحت طولانی مدت از عواملی هستند که باعث خستگی و خواب آلودگی بیمار میشوند و با اصلاح شرایط میتوان به بهبود وضعیت کمک کرد.
تنظیم حرارت:بسیاری از بیماران قادر به تنظیم حرارت بدن نیستند که میتواند منجر به کاهش حرارت بدن یا افزایش حاد ناگهانی گرمای بدن شود
کلینیک ضایعه نخاعی شیراز
کاردرمانی قصردشت مجهزترین تجهیزات توانبخشی اسیب نخاعی