اختلال بلع پس از سکته مغزی _مرکز بلع شیراز

اختلال بلع پس از آسیب مغزی چیست؟

سکته مغزی یا آسیب های مغزی می تواند عملکرد گفتار و بلع را دچار مشکل می کند،

بعد از سکته مغزی در نحوه جابجایی مواد غذایی در دهان و همچنین چگونگی بلعیدن آن مشکلاتی بوجود می آید

که به این حالت دیسفاژی یا اختلال بلع گفته می شود.

اختلال بلع می تواند در خوردن و آشامیدن مشکل ایجاد کند.

غذا یا نوشیدنی ممکن است به اشتباه وارد ریه ها شوند.

برای ارزیابی و درمان اختلال بلع، می توانید از خدمات گفتار درمانی استفاده کنید.

متخصص گفتاردرمانی برای رفع مشکلات اختلال بلع بعد از سکته مغزی به شما کمک کند.

اگر اختلال بلع دارید ، ممکن است در تنفس ، نوشیدن ، خوردن غذا ، بلع و کنترل بزاق مشکل داشته باشید.

دیسفاژی یا اختلال بلع می تواند باعث آسپیراسیون شود یعنی غذا یا مایعات به جای معده وارد ریه ها می شوند.

واکنش طبیعی بدن هنگام ورود مواد غذایی یا مایعات به ریه ها ، سرفه کردن است.

اگر بیمار به اندازه کافی سرفه نکند ، می تواند باعث عفونت قفسه سینه شود. که به آن پنومونی آسپیراسیون گفته می شود.

علائم آسپیراسیون عبارتند از: سرفه ، خفگی ، صدای گرفته و تنگی نفس.

آسپیراسیون ساکت هنگامی است که مواد غذایی یا مایعات بدون هیچ کدام از این علائم وارد ریه ها شوند.

اختلال بلع می تواند خوردن و نوشیدن را دشوار کند. همچنین می تواند منجر به کم آبی ،

کاهش وزن ، سوء تغذیه و مشکلی در مصرف داروها شود.

ارزیابی اختلال بلع

بعد از سکته مغزی ، اگر در بلع مشکلی ایجاد شود، توسط پزشک معالج به آسیب شناس گفتار و زبان معرفی می شوید،

آسیب شناس گفتار یا متخصص گفتار درمانی ، عضلات مورد استفاده برای بلع را بررسی می کند.

متخصص گفتار درمانی در کلینیک گفتاردرمانی یا در منزل اقدام به ارزیابی و درمان اختلال بلع خواهد کرد. او ممکن است:

بررسی کند که بیمار چقدر غذاها و نوشیدنی های مختلف را خوب جویده و بلعیده است؟

از روش ویدئوفلوروسکوپی (VFS) یا بلع باریم اصلاح شده استفاده کند

تا ببیند آیا غذا یا نوشیدنی به ریه های فرد بیمار می رود یا خیر.  

 همچنین ممکن است از روش ارزیابی آندوسکوپی فیبروپتیک (FEES) استفاده شود.

بعد از انجام این ارزیابی ها و آزمایش ها ، آسیب شناس گفتار و زبان برنامه درمانی را طرح ریزی کند

و ممکن است توصیه کند تا به فرد بیمار هنگام خوردن یا نوشیدن کمک شود یا بر غذا خوردن نظارت شود.

متخصص گفتار درمانی ممکن است توصیه کند که

فقط از نوشیدنی های غلیظ و غذای نرمتر که برای بیمار بی خطر باشد، استفاده شود.

همچنین ممکن است موقعیت ها یا حرکات خاصی را پیشنهاد کند که بلع را ایمن تر یا آسان تر می کند.

درمان اختلال بلع

آسیب شناس گفتار و زبان برای درمان دیسفاژی برنامه جامعی را تهیه می کند که شامل موارد زیر است:

تمریناتی برای تقویت عضلات مورد استفاده برای بلع.

تحریک سرمایی عضلات بلع قبل از بلع

تحریک الکتریکی عضلات مورد استفاده برای بلع.

تغذیه جایگزین

اگر در بلعیدن مشکل زیادی مشاهده شود ، ممکن است به تغذیه جایگزین نیاز باشد.

تا یک ماه پس از سکته مغزی ، تغذیه جایگزین از طریق لوله NG یا NGT انجام می شود.

این لوله از طریق یک سوراخ بینی از پشت گلو وارد معده می شود.

اگر مدت بهبودی فرد بیمار بیشتر باشد یا مدت زیادی طول بکشد ،

ممکن است استفاده از (PEG) توصیه شود. این کار به جراحی کوچک نیاز دارد

که در آن لوله ای از طریق پوست شکم داخل معده وارد می شود.

درمان مشکل بلع در کودکان | مشکل قورت دادن غذا در کودکان

مایعات مخصوصی که تمام نیازهای غذایی، مایعات و داروها بیمار را برآورده می کند از طریق لوله به معده می رود.

چگونگی تغذیه PEG به بیمار و خانواده وی آموزش داده می شود.

هرکسی که به بیمار در خوردن ، نوشیدن و مصرف دارو کمک می کند باید بلع را برای بیمار بی خطر کند.

نکات کاربردی گفتار درمانی در درمان اختلال بلع

نحوه قرار دادن سر و بدن در هنگام بلع.

ممنوعیت های غذا و نوشیدنی

تمریناتی برای تقویت عضلات مورد استفاده برای بلع

صاف بنشینید: در هنگام غذاخوردن و ۳۰ دقیقه بعد از غذاخوردن، صاف بنشینید.

وقتی غذا در دهان‌تان است، حرف نزنید.

نوشیدنی را غلیظ کنید. در برخی افراد، مایعات رقیق، اشتباها به نای می‌رود و باعث خفگی می‌شود.

غذاها را درست مصرف کنید. غذاهای خشک، سفت، خرده و ترد ممکن است تشدیدکننده دیسفاژی باشند.

سس به این غذاها اضافه کنید و از خوردن این غذاها با هم خودداری کنید.

باید غذاهای نرم و پوره را مصرف کنید.

حجم غذا را کم کنید. این کار باعث می‌شود کندتر غذا بخورید و تمرکز بر روی هر وعده غذایی داشته باشید.

 در حال بلع غذا، چانه را به سمت قفسه سینه ببرید. این حرکت باعث بسته شدن راه هوایی (نای) می‌شود

و از ورود آب و یا غذا به راه هوایی جلوگیری می‌کند.

گفتاردرمانگر مریم عبدالهی