گفتاردرمانی شیراز در سرطان حلق و حنجره

سرطان سر و گردن، برخی از اساسی ترین عملکردهای انسان، مثل برقراری ارتباط کلامی، غذاخوردن و نفس کشیدن را به مخاطره می اندازد. تقریبا ۱ تا ۲ درصد تمام سرطان ها، و ۲۰ درصد سرطان های سر و گردن را سرطان حنجره تشکیل می دهد.

همانطور که در در مقاله سرطان حنجره ذکر شد، این سرطان معمولا در یک موضع یا ترکیبی از سه موضع به وجود می آید:

• فوق چاکنای
• چاکنای
• زیر چاکنای

چاکنای درواقع به فضایی موجود در سطح تارهای صوتی گفته می شود. در این مقاله به نقش گفتاردرمانی در سرطان حنجره می پردازیم

گفتاردرمان در شیراز

درمان سرطان حنجره

پس از تشخیص سرطان حنجره، اولین موردی که باید به آن توجه کرد، درمان بیماری و حفظ حیات اوست. پس از انتخاب بهترین درمان، باید بهترین راه بازگرداندن صدای فرد پس از درمان سرطان تشخیص داده شود.

درمان سرطان حنجره عموما با پرتودرمانی، جراحی، شیمی درمانی یا ترکیبی از این روش صورت می گیرد. انتخاب بهترین راه درمان بر عهده پزشک است و به نوع، محل و دامنه گسترش بیماری بستگی دارد.

هر یک از روش های درمان، یعنی پرتودرمانی، جراحی و شیمی درمانی، عوارضی برای صدا ایجاد می کنند. برای مثال، پرتودرمانی ممکن است هفته ها و حتی ماه ها، باعث التهاب مخاط حنجره و پس از آن خشکی و سفتی پوشش روی تارهای صوتی بشود. تاثیرات طولانی مدت پرتودرمانی باعث سفت شدن و کاهش حرکت تارهای صوتی می شود.

التهاب حنجره چیست یا لارنژیت

هنگامی که گزینه ی درمانی، جراحی باشد، اندازه و محل تومور وسعت جراحی را مشخص می کند. چنانچه تومور از خط وسط تارهای صوتی گذشته باشد، ممکن است تمام (یا تقریبا تمام) حنجره برداشته شود. اگر تومور فقط در یک سمت حنجره قرار گرفته باشد، نصف حنجره یا همان بخش دارای تومور برداشته می شود.

ممکن است بر اثر جراحی، در جایی که تومور برداشته می شود به دلیل اثر زخم، سفتی به وجود آید. همچنین، ممکن است هنگام نزدیک شدن تارهای صوتی به یکدیگر، به دلیل وجود زخم در ناحیه چاکنای، فاصله به وجود بیاید. این فاصله ممکن است باعث از دست رفتن هوا شود و صدای فرد همراه با هوا شنیده شود.

متخصص گفتاردرمانی در شیراز

بسیاری از افراد نیز به عوارض جانبی متوسط تا شدید ناشی از شیمی درمانی مبتلا می شوند. خلاصه اینکه، خشکی، نامنظم بودن لبه ی تارهای صوتی و سفتی، همگی ممکن است باعث شوند ارتعاش تارهای صوتی بسیار دشوار یا غیر ممکن باشد. این حالت موجب می شود صدا غیرطبیعی شنیده شود یا حتی فرد دچار بی صدایی شود.

عوارض کلی شامل:

• خشکی
• نامنظم بودن لبه تارهای صوتی
• سفتی تارهای صوتی
• برداشته شدن و نبودن بخشی از حنجره

پس از درمان، بیماران به علت مشکلات صوتی و مشکلات بلع به گفتاردرمانگر مراجعه می کنند. مهم ترین عاملی که موفقیت در صدادرمانی پس از جراحی یا پرتودرمانی را تعیین می کند، میزان سالم بودن حرکات تارهای صوتی و میزان حنجره برداشته شده است. در بیشتر موارد صدا درمانی باعث بهبودی صدای این بیماران می گردد. ولی گاهی به دلیل سفتی بیش از اندازه ی تارهای صوتی، ممکن است درمان موفق نباشد.

در سرطان حنجره، بیماران ممکن است در بلع نیز دچار مشکل باشند. زیرا با برداشتن حنجره و بافت های اطراف آن، حرکت مری (که غذا را به معده منتقل می کند) محدود می شود و ساختار حنجره تغییر می یابد. پس اختلال در بلع به وجود می آید. گفتاردرمانگران در این زمینه نیز نقش مهمی دارند و خدمات درمانی متناسب با مشکل را ارئه می دهند.

گفتاردرمانی بعد از برداشتن حنجره

لارنجکتومی به برداشتن حنجره گفته می شود. پیش از جراحی گفتاردرمانگر توصیه هایی را به بیمار و خانواده او ارائه می دهد تا بیمار از مفهوم برداشتن حنجره و جزئیات مربوط به جراحی و توانبخشی گفتار آگاه شود.

بیماران معمولا دلواپسی ها و نگرانی هایی دارند و احساس می کنند که برداشتن حنجره نوعی قطع عضو است. ولی نکته قابل توجه این است که سرطان های سر و گردن از جمله ی سرطان هایی است که بیش از بقیه قابل درمان است.

پس از برداشتن حنجره از چه روش هایی میتوان برای برقراری ارتباط استفاده کرد؟

بعد از لارنجکتومی، افراد قادر به تولید صدا و صحبت نیستند و گفتاردرمانگر قلم و کاغذ در اختیار آن ها قرار می دهد تا منظور خود را منتقل کنند. بعد از مدتی که شرایط بیماران بهتر می شود، گفتاردرمانگر روش جدید صحبت کردن را آموزش می دهد.

برای افرادی که حنجره آنها برداشته شده است، سه گزینه کلی برای برقراری ارتباط وجود دارد.

• گزینه اول صحبت کردن از طریق مری است.
• گزینه دوم حنجره الکتریکی یا مصنوعی است که حین صحبت کردن، صدا تولید می کند. این وسیله یا روی گلو و اندام های دهان قرار می گیرد یا به صورت پروتز الکتریکی ساخته می شود و هنگام صحبت کردن در دهان گذاشته می شود.
• گزینه سوم عمل جراحی روی نای و مری برای بازگرداندن صداست. در این عمل روزنه یا سوراخی در نای ایجاد می کنند و پروتزی در این سوراخ نصب می کنند که هوای ریه ها را به مری انتقال می دهد و مری مرتعش می شود. این ارتعاش باعث ایجاد صدا می شود.

روش صحبت کردن از طریق مری

با گسترش روش صحبت کردن با نای و مری، روش صحبت کردن از طریق مری کمتر شده است. با این حال در برخی از بیماران باید از این روش استفاده کرد. همچنین صحبت از طریق مری می تواند بیمار را برای یادگیری سایر روش ها آماده کند. گفتاردرمانگر می تواند این روش را با تمریناتی به فرد آموزش دهد

مراکز گفتاردرمانی در شیراز

بهترین گفتاردرمانان شیرازی