متخصص توانبخشی سالمندان :ارگوتراپیست سجاد پیشه ور
درمانگر اختلالات حرکتی بزرگسالان
🍏توانبخشی سالمندان
🗼تمرینات فیزیکی
🗼اندیکاسیون ها و کانتراندیکاسیون ها
🗼نوع تمرین
🗼پارامتر های تمرینات
🗼منافع
🗼احتیاطات
🍈کشش:
کشش پایدار 10 تا 30 ثانیه ای برای چهار اندام با 4 تکرار و 2 الی 3 روز در هفته یا روزانه
افزایش انعطاف پذیری و دامنه حرکتی مفاصل، کاهش خطرات آسیب جسمانی و بهبود عملکرد حرکتی
🍊کشش بایستی تا آستانه درد باشد.
🍈کشش/ مقاومت
کشش مقاومتی متوسط به بالا، با 8 الی 12 بار، با 1 الی سه تکرار، سه بار در هفته
افزایش قدرت، تحمل، تحرک، بهبود فعالیت های روزمره مانند تحمل بالا رفتن از پله، بهبود کیفیت زندگی و بهزیستی.
حرکات کنترل شده، لحاظ کردن احتیاطات، کشش تا آستانه درد
🍈تعادل
تمرینات داینامیک و استاتیک، تمرینات خاص کنترل پاسچر، تای چی، تمرینات ترکیبی
افزایش عملکرد اجرایی و کاهش خطر سقوط
در نظر گرفتن احتمال سقوط با نظارت بسته، ایمن کردن محیط، و استفاده از وسایل کمکی
🍊تحملی/ایروبیک
استفاده از تجهیزات ارگومتری یا تجهیزات ساده ی ایروبیک مانند پدال، دوچرخه، تردمیل، قایق و سکان با توجه به سطح تحمل قلبی-عروقی و تنفسی
افزایش چالاکی، بهبود کیفیت زندگی و بهزیستی
تست ورزش در صورت نیاز و چک کردن دستی علایم حیاتی یا مانیتورینگ.
🍈تمرینات کششی می تواند شامل موارد ذیل باشد:
🍊استاتیک (Static): نگهداشتن کشش برای یک مدت زمان محدود و سپس ریلکسیشن
🍊بالستیک(Ballistic): حرکات قوی و تکراری زمانی که عضلات سریع کشیده و رها می شوند
🍊تسهیل پاسخ های عصبی عضلانی با تحریک حس درک عمقی(PNF): انقباض ایزومتریک و استرچ پسیو متناوب
🍊داینامیک (Dynamic): مفاصل در حداکثر دامنه شان به طور مکرر باز و بسته می شوند مانند رقص و تای چی
🍈ملاحظات مربوط به تمرینات ورزشی در سالمندان
🍊از دستورالعمل های ساده با ژست حرکتی مورد نظر استفاده نمایید
🍊از مناسب بودن مرحله گرم کردن و سرد کردن مطمئن شوید
🍊احتیاطات مربوط به محدودیت های فیزیکی، مسائل اسکلتی- عضلانی و اختلالات مزمن را در نظر بگیرید
🍊جلسات تمرینی بایستی کوتاه مدت و درجه بندی شده باشند
🍊از انواع انقباضات عضلانی استفاده نمایید
🍊برنامه ریزی بایستی با لحاظ کردن تمامی جوانب باشد( قدرت عضلانی، تعادل، تحمل و انعطاف پذیری)
🍊علائم حیاتی مانند نبض، ضربان قلب، تنفس، پوست و استرس گرمایی را بررسی کنید
🍊درحین انجام فعالیت از تست صحبت کردن نیز استفاده کنید
🍊ممکن است فرد سالمند قدرت مقابله با استرس، اعمال نیرو و سرعت عمل پایینی داشته باشد
🍊در سالمندان استعداد آسیب های جسمی مانند رگ به رگ شدگی و پیچ خوردگی بالاست
🍊قدرت جذب اکسیژن در افراد سالمند پایین و متعاقباً خستگی سریع رخ می دهد
🍈کانتراندیکاسیون های فعالیت های فیزیکی در سالمندان
🍊در صورت بروز علائم ذیل بایستی از تمرینات ورزشی اجتناب نمود
🍊درد قفسه سينه، درد گردن و فك پائين، احساس سرگيجه و يا حالت گيجي، تنگي نفس، احساس خستگي شديد، بهم خوردن حالت تعادل، حالت تهوع يا استفراغ، درد شديد عضلات و مفاصل، تپش قلب
🍈نکات کلیدی در انجام فعالیت های فیزیکی
شروع تمرینات فیزیکی با شدت و فرکانس کم آغاز به تدریج ميزان فعاليت بیشتر شود و در انتهای تمرینات به تدريج كم شود تا خطر عوارض قلبي كاهش يابد. قطع ناگهاني ورزش در حالي كه بدن گرم است ممكن است باعث ايجاد سنكوب گردد. هرگز در طي انجام تمرینات فیزیکی نبايد نفس خود را نگه داشت. بيشترين آسيب اندامها در افراد سالمند در قوزك پا ديده مي‌شود. برای کاهش آسيب اندامها علاوه بر بكار بستن اقدامات گفته شده در قسمت زمين خوردن، بهتر است از ورزش در سطوح ناصاف خودداري شود به جاي دوچرخه سواري از دوچرخه ثابت در منزل استفاده شود. بي‌حركتي مي‌تواند باعث بدتر شدن سائيدگي مفصلي گردد. لذا در صورت انجام ورزش به روش و ميزان صحيح، نبايد نگران سائيدگي مفصل در اثر ورزش بود.
متخصص فیزیوتراپی سالمندان شیراز
دکتر کاردرمانی و توانبخشی سالمند شیراز